Gjendjet e lëndes dhe ndërtimi grimcor i lëndës Fizikë-VI
Rezultatet e të nxënit:
- Nxënësi/ja dallon tri gjendjet e lëndës;
- Nxënësi/ja tregon disa shembuj ku lënda të jetë në tre gjendjet e saj;
- Nxënësi/ja shpjegon se lënda është e përbërë nga thërrmija të vogla.
Materialet e nevojshme:
- Libri; Lapsi;
- Shkumsi; Kripa; Sheqeri;
- Gota; Uji;
- Ngrohësi.
Përshkrimi i aktivitetit:
| Hapi 1 | Nxënësit/ës i shpjegojmë se uji ,akulli dhe avulli janë tri gjendje të ndryshme të lëndës se njëjtë. Këto tri gjendje të ujit ndryshe quhen gjendje agregate.
Uji – gjendja e lëngët; Avulli – gjendja e gaztë; Akulli- gjendja e ngurtë; |
| Hapi 2 | Nën vëzhgimin e nxënësit/ës synojmë që të sqarojmë praktikisht shndërrimin e lëndës së njejtë (ujit) në gjendje agregate të ndryshme duke vendosur një enë me akull mbi një pllakë të nxehtë. Më pas e udhëzojmë nxënësin/ën që të vërej se pas një kohe të shkurtër, akulli shkrihet, shndërrohet në ujë dhe pastaj uji fillon të vlojë, dhe nga ena shohim se si del avulli i ujit. |
| Hapi 3 | Për të demonstruar se si lëndët janë të përbërë nga grimca të vogla, marrim kubin e sheqerit dhe e ndajmë në dy pjesë. Nxënësit/ës i shpjegojmë se lënda ka mbetur e njëjtë por i kemi ndryshuar formën. Pluhurin e sheqerit e qesim në një gotë me ujë, grimcat e sheqerit shpërndahen në tërë ujin e gotës. Uji bëhet i ëmbël çka do të thotë që sheqeri nuk e ka humbur shijen e tij. Përfundojmë se gjitha lëndët përbëhen prej grimcave shumë të vogla. Prandaj grimcat shumë të vogla të lëndës të cilat i ruajnë vetit e tyre quhen molekula. |
| Hapi 4 | Për të kontrolluar njohuritë e marra, e udhëzojmë nxënësin/ën që të ju përgjigjet pyetjeve në vijim:
· Tregoni tre gjendjet agregate të lëndës. · Shkruani shembuj të ndryshëm për gjendjet e lëndës. · Ç ‘është molekula? |
Aktivitet:
Udhëzojmë nxënësin/ën që trupat: banka, dërrasa e zezë, rëra, guri, shkumësi, uji, ajri, druri, topi, avulli i ujit, mjegulla, tymi, plastelina, alkooli, buka, vaji, kokrra e grurit, t’i shkruaj në tabelë sipas gjendjes së tyre.
| Gjendjet e lëndës | ||
| E ngurtë | E lëngët | E gaztë |
Plotesoni fjalitë:
a) Kur uji nxehet, kalon nga gjendja e ……………………… në gjendje të …………….…….
b) Kur akulli nxehet, kalon nga gjendja e …………………. në gjendje të …………………..
c) Kur avulli i ujit ftohet, kalon nga gjendja e ……….….. në gjendje të ……………………
QBMK “Xheladin Deda”-Pejë
Leave a Reply